Zioła na menopauzę – jakie wybrać?

Menopauza, choć to proces całkowicie fizjologiczny i naturalny, dla wielu kobiet wiąże się z występowaniem nieprzyjemnych dolegliwości, które niekiedy znacząco obniżają ich jakość życia. Terapie hormonalne, choć skuteczne, nie są dostępne dla każdego ani wolne od efektów ubocznych. Jak radzić sobie naturalnymi metodami? W tym okresie niezastąpionym wsparciem mogą się okazać zioła na menopauzę, które poprawiają równowagę hormonalną i samopoczucie. Które z nich sprawdzą się w Twoim przypadku? Po jakie zioła na menopauzę warto sięgnąć?

1. Pluskwica groniasta

Pluskwica groniasta to źródło izoflawonów, czyli jednego z wielu rodzajów fitoestrogenów, które pod względem budowy chemicznej przypominają estrogeny. Dzięki temu w okresie klimakterium pomagają one łagodzić typowe objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się, zaburzenia snu czy nastroju^[1].

Wśród osób szukających naturalnych leków na menopauzę, pluskwica groniasta jest często stosowana jako naturalna alternatywa dla hormonalnej terapii zastępczej. Lek pochodzenia roślinnego Remifemin zawierający wyciąg z tej rośliny, łagodzi objawy menopauzy, a jego skuteczność została udowodniona w badaniach klinicznych^[2].

2. Koniczyna czerwona

Koniczyna czerwona również jest bogata w izoflawony, które skutecznie łagodzą uderzenia gorąca, wahania nastroju i inne dolegliwości towarzyszące przekwitaniu. Dodatkowo wspierają układ krążenia, poprawiając elastyczność naczyń krwionośnych.

Oprócz łagodzenia objawów menopauzy ma ona również działanie przeciwzapalne, pomaga łagodzić świąd skóry, a także była od wieków stosowana jako środek moczopędny, wykrztuśny i poprawiający pracę układu trawiennego^[3]. Koniczynę czerwoną można przyjmować w postaci tabletek lub suplementów diety lub zaparzając napar z jej ususzonych kwiatów^[4].

3. Niepokalanek mnisi

Niepokalanek mnisi to krzew, z którego owoców tworzy się wyciąg znany głównie z łagodzenia objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego^[5]. Pomaga on uregulować gospodarkę hormonalną, co może zmniejszyć intensywność uderzeń gorąca i poprawić nastrój. Pomaga także w redukcji drażliwości i stabilizacji emocji^[6].

4. Melisa lekarska

Melisa lekarska jest powszechnie znana pod postacią naparu na uspokojenie. Nie jest oczywistym wyborem w kontekście menopauzy, a jednak łagodzi objawy menopauzy, pomaga osłabić stres i zmniejsza problemy ze snem, często towarzyszące menopauzie.

Ma też działanie przeciwbólowe i rozkurczowe, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne. Ponadto wspomaga walkę z depresją^[7].

5. Korzeń maca

Korzeń maca, znany także jako żeń-szeń peruwiański, to jedno z ziół na poty w menopauzie. Wspiera równowagę hormonalną i pomaga łagodzić uderzenia gorąca oraz wahania nastroju i drażliwość. Dodatkowo ma korzystny wpływ na zdrowie kości, co jest ważne w profilaktyce osteoporozy u kobiet w okresie menopauzy^[8].

6. Żeń-szeń

Żeń-szeń to kolejna roślina, która jest szeroko stosowana w celu poprawy zdrowia i samopoczucia. To też adaptogen, czyli roślina pomagająca organizmowi w adaptacji do stresu. Żeń-szeń poprawia nastrój i wspomaga dobre samopoczucie w okresie menopauzalnym. Badania sugerują, że regularne stosowanie żeń-szenia może zmniejszać objawy depresji oraz poprawiać libido, co jest istotne dla komfortu życia w czasie klimakterium^[9].

7. Dziurawiec zwyczajny

Dziurawiec zwyczajny to popularne zioło o działaniu łagodzącym objawy depresji, co może być szczególnie pomocne przy spadkach nastroju związanych z menopauzą.

8. Rumianek

Znany z właściwości uspokajających rumianek, może pomóc w redukcji stresu i poprawie snu. Ponadto zawiera on fitoestrogeny, które wyrównują poziom hormonów i pomagają łagodzić objawy klimakterium^[10].

9. Soja zwyczajna

Soja jest jednym z najbogatszych źródeł fitoestrogenów, które mogą łagodzić objawy menopauzy. Fitoestrogeny w soi mają działanie podobne do działania estrogenów. Co ciekawe, jest ona również polecana przy suchości pochwy, a także pomaga zapobiegać nowotworom piersi^[11].

10. Len zwyczajny

Nasiona lnu są bogate w lignany, czyli związki wchodzące w grupę fitoestrogenów. Stąd wykazują one działanie estrogenopodobne i mogą wspomagać równowagę hormonalną w czasie menopauzy. Ponadto wspierają zdrowie układu sercowo-naczyniowego i zmniejszają objawy związane z uderzeniami gorąca^[12].

11. Pieprz metystynowy (Kava Kava)

Pieprz metystynowy jest tradycyjnie stosowany w medycynie ludowej krajów Południowego Pacyfiku, a znany jest ze swoich właściwości przeciwlękowych. Dzięki działaniu odprężającemu może być stosowany również do wspomagania snu oraz zmniejszania zaburzeń nastroju. Może być pomocny w redukcji stresu i lęku, które często towarzyszą menopauzie^[13].

12. Lukrecja gładka

Lukrecja gładka, znana od wieków, jest kolejnym źródłem fitoestrogenów (izoflawonów) i innych związków o działaniu estrogenopodobnym. Dzięki temu może wspomagać leczenie osteoporozy oraz zmniejszać ryzyko nowotworów piersi, jednocześnie łagodząc objawy menopauzy^[14].

13. Ziele koniczyny łąkowej

Koniczyna łąkowa to kolejne na naszej liście zioło o właściwościach zbliżonych do hormonalnej terapii zastępczej, ale bez tych samych skutków ubocznych. Koniczyna łąkowa zawiera fitoestrogeny i łagodzi uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się, a także poprawia nastrój i jakość snu. Dodatkowo wpływa korzystnie na zdrowie stawów oraz libido^[15].

14. Trawa cytrynowa

Trawa cytrynowa jest powszechnie znana i wykorzystywana zarówno w kuchni, jak i w celach pielęgnacyjnych bądź leczniczych. Działa ona uspokajająco, a także relaksująco. Pomaga regulować hormony, co łagodzi uczucie napięcia oraz poprawia samopoczucie^[16].

15. Liść szałwii

Liść szałwii to jedno z najskuteczniejszych ziół na uderzenia gorąca, tak często występujące w okresie przekwitania. Zawiera związki, które szybko łagodzą fale ciepła oraz zmniejszają nadmierne pocenie się, a przy regularnej suplementacji zmniejsza częstotliwość i intensywność uderzeń gorąca^[17].

16. Ziele mięty

Mięta, szczególnie w połączeniu z liściem szałwii, jest skuteczna w łagodzeniu uderzeń gorąca. To połączenie wzmacnia efekt schłodzenia i odprężenia, co jest pomocne przy falach gorąca^[18].

17. Liść borówki brusznicy

Liść borówki brusznicy wzmacnia organizm i pomaga łagodzić objawy menopauzy. Działa wzmacniająco i regenerująco.

18. Korzeń Dong Quai

Korzeń Dong Quai, tradycyjnie stosowany w chińskiej medycynie, wspomaga regulację hormonów oraz pomaga w łagodzeniu objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca. Jest on jedną z roślin zawierających fitoestrogeny, tak pożądane w przypadku nieprzyjemnych objawów klimakterium^[19].

19. Wiesiołek

Wiesiołek to źródło kwasów omega-6, które mogą wspierać zdrowie w okresie menopauzy. Stosuje się go w celu łagodzenia uderzeń gorąca, choć nie wszystkie badania wykazują jego skuteczność^[20].

Zioła mogą być alternatywą dla hormonalnej terapii zastępczej – choć ich działanie jest zwykle łagodniejsze i mniej zbadane, to mają mniejsze ryzyko powodowania skutków ubocznych.

Rośliny takie jak pluskwica groniasta, koniczyna czerwona czy niepokalanek mnisi pomagają w regulacji hormonów, zmniejszają uderzenia gorąca, wahania nastroju oraz problemy ze snem.

Zioła adaptogenne, jak żeń-szeń i korzeń maca, dodatkowo wspierają organizm w adaptacji do stresu oraz poprawiają samopoczucie. Warto również sięgać po zioła o działaniu uspokajającym, takie jak melisa, dziurawiec czy rumianek, które wspomagają równowagę emocjonalną. Dużą rolę odgrywają też fitoestrogeny obecne w soi, lnie zwyczajnym czy lukrecji, które pomagają utrzymać równowagę hormonalną i wspierają zdrowie kości.

Każda kobieta może znaleźć odpowiednie dla siebie rozwiązanie, tak aby jak najlepiej przejść przez trudny okres menopauzy. Warto jednak pamiętać, że przed włączeniem ziół do codziennej diety należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Bibliografia

[1] Mirosława Krauze-Baranowska i in., „Cimicifuga racemosa L. – skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w menopauzie”, Borgis – Postępy Fitoterapii 2/2022, s. 99-106.

[2] Charakterystyka produktu leczniczego Remifemin, [https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/10515/characteristic], dostęp: 11 października 2024.

[3] Paulina Szczerkowska, Czerwona koniczyna na menopauzę: właściwości, tabletki, suplementy, Dimedic, 18 września 2024, [https://dimedic.eu/pl/wiedza/tabletki-na-menopauze-z-czerwona-koniczyna-bez-recepty-], dostęp: 11 października 2024.

[4] Czerwona koniczyna – zastosowanie, właściwości, dawkowanie, Medpak.com.pl, 12 stycznia 2020, [https://medpak.com.pl/blog/poradniki/czerwona-koniczyna-zastosowanie-wlasciwosci-dawkowanie], dostęp: 11 października 2024.

[5] Agnieszka Drosdzol-Cop i in., Zastosowanie preparatów niepokalanka mnisiego w ginekologii i położnictwie, Forum Ginekologii, 29 października 2019, [https://www.forumginekologii.pl/artykul/zastosowanie-preparatow-niepokalanka-mnisiego-w-ginekologii-i-poloznictwie], dostęp: 11 października 2024.

[6] Agnieszka Drosdzol-Cop i in., Zastosowanie preparatów niepokalanka mnisiego w ginekologii i położnictwie, Forum Ginekologii, 29 października 2019, [https://www.forumginekologii.pl/artykul/zastosowanie-preparatow-niepokalanka-mnisiego-w-ginekologii-i-poloznictwie], dostęp: 11 października 2024.

[7] Melisa – na nerwy, serce i trawienie, Doz.pl, [https://www.doz.pl/ziola/z1513-melisa_lekarska#table-of-contents__section-43], dostęp: 11 października 2024.

[8] Maca – właściwości, działanie i skutki uboczne, Plantamed.pl, [https://www.plantamed.pl/blog/maca-wlasciwosci-dzialanie-i-skutki-uboczne-27.html], dostęp: 11 października 2024.

[9] Alicja Świątek, Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng, Doz.pl, 25.04.2024, [https://www.doz.pl/czytelnia/a15843-Czym_jest_i_jak_dziala_zen-szen_Zastosowanie_i_przeciwwskazania_do_stosowania_Panax_ginseng#2], dostęp: 11 października 2024.

[10] Ewelina Stefanowicz, Menopauza, Mp.pl, 19.03.2021, [https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/menopauza/262054,menopauza], dostęp: 11 października 2024.

[11] Menopauza – rodzaje terapii, Diagnostyka.pl, 24 listopada 2015, [https://diag.pl/pacjent/artykuly/menopauza-rodzaje-terapii/], dostęp: 11 października 2024.

[12] Malwina Bursztynowicz, Len zwyczajny – pochodzenie, zastosowanie i zdrowotne właściwości lnu, Wapteka.pl, 27.10.2021, [https://www.wapteka.pl/blog/artykul/len-zwyczajny-pochodzenie-zastosowanie-i-zdrowotne-wlasciwosci-lnu], dostęp: 11 października 2024.

[13] Anna Gilewska, Kava kava (pieprz metystynowy) – właściwości, działanie, skutki uboczne, Wylecz.to, 13 maja 2022, [https://wylecz.to/ziola/kava-kava/], dostęp: 11 października 2024.

[14] Lukrecja – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie, Apteline.pl, 18 kwietnia 2023, [https://apteline.pl/encyklopedia-ziol/lukrecja-wlasciwosci-lecznicze-dzialanie-i-zastosowanie], dostęp: 11 października 2024.

[15] Koniczyna łąkowa – nie tylko na menopauzę, Doz.pl, [https://www.doz.pl/ziola/z1489-koniczyna_lakowa#table-of-contents__section-44], dostęp: 11 października 2024.

[16] Koniczyna łąkowa – nie tylko na menopauzę, Doz.pl, [https://www.doz.pl/ziola/z1489-koniczyna_lakowa#table-of-contents__section-44], dostęp: 11 października 2024.

[17] Magdalena Gorostiza, Szałwia – magiczna roślina na uderzenia gorąca podczas menopauzy, Onet.pl, 3 września 2020, [https://www.onet.pl/styl-zycia/kobietaxl/szalwia-magiczna-roslina-na-uderzenia-goraca-podczas-menopauzy/l5qj6g5,30bc1058], dostęp: 11 października 2024.

[18] Trudny czas menopauzy – jak go przetrwać z pomocą ziół?, Lawendarium.pl, 5 września 2019, [https://lawendarium.pl/trudny-czas-menopauzy-%E2%80%93-jak-go-przetrwac-z-pomoca-ziol-.html], dostęp: 11 października 2024.

[19] Michał Labus, Dong Quai – działanie, dawkowanie, skutki uboczne, Drnatural.pl, 8 lipca 2024, [https://drnatural.pl/blog/dong-quai-dzialanie-dawkowanie-skutki-uboczne/], dostęp: 11 października 2024.

[20] Olej z wiesiołka – właściwości, działanie i wpływ na zdrowie kobiet, Zawszenaturalnie.pl, [https://zawszenaturalnie.pl/blog/polecamy/olej-z-wiesiolka-wlasciwosci-dzialanie-i-wplyw-na-zdrowie-kobiet], dostęp: 11 października 2024.