Wiele kobiet w okresie menopauzy doświadcza objawów, które mogą przypominać problemy z tarczycą, takie jak chroniczne zmęczenie, przyrost masy ciała oraz wahania nastroju. Często pojawiają się wątpliwości dotyczące wpływu menopauzy na zdrowie tarczycy. Istnieje zainteresowanie związkiem między menopauzą a chorobą Hashimoto, a także tym, jak odróżnić nadczynność i niedoczynność tarczycy w tym okresie. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w naszym artykule!
Dlaczego objawy menopauzy są często mylone z chorobami tarczycy?
Objawy chorób tarczycy mogą być łatwo mylone z typowymi symptomami menopauzy, ponieważ często się pokrywają. Dlatego kobiety często mylą objawy tych dwóch schorzeń, co prowadzi do sytuacji, w których symptomy choroby tarczycy są mylnie uznawane za oznaki menopauzy, i na odwrót.
Aby ustalić, czy źródłem obserwowanych objawów jest menopauza, czy choroba tarczycy, warto udać się do lekarza, który przeprowadzi dokładny wywiad lekarski. Specjalista zleci odpowiednie badania krwi, potwierdzające, czy problemy wynikają z choroby tarczycy.
Badaniami, które należy wykonać, aby sprawdzić, czy odczuwane objawy wynikają z zaburzeń w funkcjonowaniu gruczołu tarczowego, jest sprawdzenie poziomów trzech hormonów – TSH, T3 oraz T4. Na tej podstawie lekarz będzie w stanie potwierdzić lub wykluczyć ewentualne choroby tarczycy.
Jakie objawy występują zarówno w okresie perimenopauzy, jak i przy chorobach tarczycy, a które je od siebie różnią? Poniżej znajduje się porównanie symptomów, które pomoże lepiej zidentyfikować te dwa stany[1].
Objawy, które są wspólne dla nadczynności tarczycy oraz menopauzy to, m.in.:
- uderzenia gorąca,
- nocne poty,
- bezsenność
Objawy, które występują zarówno podczas menopauzy, jak i podczas niedoczynności tarczycy to:
- permanentne zmęczenie,
- przybieranie na wadze,
- nieregularne miesiączki.
Natomiast istnieje kilka unikalnych objawów, które mogą pomóc w rozróżnieniu tych dwóch przypadłości zdrowotnych. Oto kilka symptomów zaburzeń tarczycy, które zazwyczaj nie pokrywają się z objawami menopauzy:
Unikalne objawy nadczynności tarczycy:
- wytrzeszcz oczu,
- utrata wagi,
- nadmierny głód,
- biegunka.
Unikalne objawy niedoczynności tarczycy:
- powolne tętno,
- zaparcia[2].
Jakie jest powiązanie między menopauzą a chorobami tarczycy?
Niektóre choroby tarczycy są spowodowane procesem autoimmunologicznym. Należy do nich choroba Hashimoto, której skutkiem są objawy niedoczynności tarczycy.
Co więcej, także choroba Gravesa-Basedowa jest schorzeniem wynikającym z autoagresji. W jej przypadku, mamy do czynienia z symptomami nadczynności tarczycy.
Menopauza to okres charakteryzujący się spadkiem poziomu estrogenów. Hormony te pełnią ważną rolę w modulacji odpowiedzi immunologicznej, a ich spadek może przyczyniać się do rozwoju lub nasilenia istniejących chorób autoimmunologicznych[3].
Przed menopauzą wyższy poziom estrogenów powoduje, że układ odpornościowy kobiety jest lepiej przygotowany na patogeny niż układ odpornościowy mężczyzny. Jednak w czasie menopauzy, wraz ze spadkiem poziomu estrogenów, wzrasta ryzyko wystąpienia stanu zapalnego i dysregulacji układu odpornościowego, co sprzyja rozwojowi chorób autoimmunologicznych.
Badania pokazują, że kobiety po menopauzie mają wyższe stężenie prozapalnych cytokin, takich jak IL-6 i TNF-alfa, co może prowadzić do silniejszej reakcji immunologicznej. Co więcej, wspomniane zmiany hormonalne, mogą wpływać na proporcje limfocytów T i B, co dodatkowo zwiększa ryzyko rozwoju chorób autoimmunologicznych[4].
Jaki wpływ na tarczycę ma okres menopauzy?
W okresie menopauzy tarczyca jest bardziej narażona na rozwinięcie się chorób autoimmunologicznych, takich jak choroba Hashimoto[5]. Ponadto hormonalna terapia zastępcza, służąca łagodzeniu objawów menopauzy, może wpływać na poziom wolnej tyroksyny i TSH we krwi u kobiet leczonych na niedoczynność tarczycy preparatami tyroksyny, co może wymagać modyfikacji dotychczasowej terapii.
W związku z tym zaleca się kontrolowanie poziomu tych hormonów w trakcie stosowania tej terapii oraz odpowiednie dostosowanie dawki stosowanego leku[6].
Czy okres menopauzy może pogłębić wcześniej występujące choroby tarczycy?
Kobiety z niedoczynnością tarczycy mogą doświadczać bardziej nasilonych objawów menopauzy. Badania wykazują, że po wdrożeniu leczenia niedoczynności tarczycy, objawy związane z okresem przekwitania stają się mniej dokuczliwe, co znacząco poprawia jakość życia pacjentek.
W związku z tym, przed rozpoczęciem hormonalnej terapii zastępczej u pacjentek, należy upewnić się, czy ich objawy nie wynikają z problemów z tarczycą, co pozwoli na dobranie odpowiedniego leczenia i uniknięcie potencjalnych komplikacji[7].
Jak się leczy zaburzenia tarczycy przy menopauzie?
Niedoczynność tarczycy, występująca w okresie menopauzy, jest leczona standardowo za pomocą suplementacji egzogennej tyroksyny. Kluczowe jest jednak dokładne dostosowanie dawki, aby uwzględnić zmiany hormonalne zachodzące w organizmie w tym szczególnym czasie[8].
Hormonalna terapia menopauzalna (MHT)
Hormonalna terapia menopauzalna to jedna z bardziej popularnych metod łagodzenia uciążliwych objawów menopauzy, takich jak nocne poty i uderzenia gorąca. Polega ona na przyjmowaniu preparatów zawierających egzogenne estrogeny i progestageny, które w pewnym stopniu niwelują objawy obniżonego poziomu estrogenów w czasie menopauzy[9].
Jak łagodzić objawy menopauzy przy problemach autoimmunologicznych tarczycy?
Sposoby łagodzenia objawów menopauzy przy chorobach autoimmunologicznych tarczycy, takich jak choroba Hashimoto, niewiele różnią się od radzenia sobie z tym problemem u kobiet bez problemów z tarczycą.
1. Zadbaj o zdrową dawkę ruchu
Regularna aktywność fizyczna ma wiele korzyści dla kobiet w okresie menopauzy. Pomaga poprawić jakość snu, pozytywnie wpływa na samopoczucie, redukuje stany zapalne oraz łagodzi wiele uciążliwych objawów związanych z przekwitaniem[10].
2. Pamiętaj o równowadze na poziomie umysł-ciało
Warto wypróbować metody przynoszących wyciszenie, takie jak medytacja, joga czy praca z oddechem[11]. Regularna praktyka tych technik nie tylko wspiera równowagę emocjonalną, ale także wpływa na poprawę koncentracji, obniżenie poziomu lęku oraz redukcję napięcia mięśniowego.
3. Zadbaj o odpowiednią higienę snu
Podczas menopauzy wiele kobiet doświadcza problemów ze snem. Dlatego w tym czasie, szczególnie ważne jest przestrzeganie zasad odpowiedniej higieny snu.
Warto zadbać o stały harmonogram snu, czyli chodzenie spać i wstawanie o regularnych porach. Unikanie drzemek w ciągu dnia, rezygnacja z alkoholu i ciężkich potraw przed snem, a także wykorzystywanie łóżka wyłącznie do spania, pomaga utrzymać prawidłową higienę snu[12].
4. Bądź pod stałą opieką lekarską
W okresie przekwitania regularna opieka lekarza jest niezbędna. Szczególnie istotne jest to w przypadku równoczesnego występowania menopauzy i niedoczynności tarczycy. Poziom hormonów tarczycy powinien być regularnie sprawdzany, a symptomy menopauzy systematycznie obserwowane.
Jeśli objawy menopauzy stają się zbyt uciążliwe do samodzielnego łagodzenia, warto rozważyć rozpoczęcie odpowiednich terapii, które mogą przynieść ulgę i poprawić jakość życia[13].
Do wyboru mamy m.in. hormonalną terapię menopauzalną lub stosowanie fitoestrogenów, czyli substancji roślinnych, które pozwalają zniwelować objawy niskiego estrogenu – preparatem o takich właściwościach jest lek roślinny Remifemin, który pomaga w minimalizowaniu uciążliwych objawów menopauzy takich jak problemy ze snem czy nadmierna potliwość.
