Powiększenie biustu w okresie menopauzy, ból sutków i inne dolegliwości są bardzo powszechne. Mimo to warto być na nie wyczulonym i wiedzieć, kiedy powinny zaniepokoić. Jakie zmiany są typowe w okresie menopauzy? Jak pielęgnować piersi w tym okresie? Wyjaśniamy!
Jak wyglądają piersi w okresie menopauzy?
Zmiany w piersiach po menopauzie i w trakcie menopauzy są bardzo różnorodne. Piersi mogą być większe oraz obrzmiałe.
Z drugiej strony niektóre kobiety zauważają, że ich piersi po menopauzie się zmniejszyły, a skóra je pokrywająca stała się mniej elastyczna. Jest to również normalne zjawisko, wynikające z naturalnych zmian hormonalnych w tym okresie. Nie powinno to więc budzić niepokoju[1].
Jakie zmiany mogą się pojawić w piersiach podczas menopauzy?
Zmiany w piersiach w czasie menopauzy i po niej obejmują najczęściej zmianę ich wielkości (mogą się zarówno zmniejszyć, jak i powiększyć), czy zmianę swojej wewnętrznej struktury na bardziej zbitą.
Jest to związane z zastępowaniem tkanek piersi tkanką tłuszczową pod wpływem zmian hormonalnych. Ponadto wiele kobiet w okresie menopauzy skarży się na ich nadmierne napięcie, ból, pieczenie, uczucie ciężkości czy swędzenie.
Warto pamiętać, że jeżeli dolegliwości są bardzo nasilone, utrzymują się długo lub towarzyszą im zmiany na skórze brodawek sutkowych (np. wciągnięcie, „skórka pomarańczowa”, zaczerwienienie), to należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Mastalgia (ból piersi)
Ból sutków w okresie menopauzy to częsty problem. Mogą mu towarzyszyć również inne objawy, np. swędzenie sutków czy obrzmienie piersi[2].
Mastalgia cykliczna
Mastalgia cykliczna to inaczej ból piersi, który jest związany z cyklem miesiączkowym. Występuje więc najczęściej u kobiet w wieku rozrodczym.
Może jednak dotyczyć również kobiet w okresie okołomenopauzalnym, kiedy cykle stają się mniej regularne, jednak miesiączki jeszcze nie zanikają. Charakterystyczne dla tego bólu jest to, że rozpoczyna się on zazwyczaj w drugiej fazie cyklu (tzw. fazie lutealnej) i mija po ustąpieniu miesiączki[3].
Mastalgia niecykliczna
Mastalgia niecykliczna to ból piersi, który nie jest związany z cyklem miesiączkowym. Pojawia się on więc najczęściej u kobiet w trakcie menopauzy lub po menopauzie. Może jednak pojawić się u kobiet młodszych – wtedy niekiedy świadczy o obecności poważniejszego problemu ze zdrowiem[4].
Niezależnie od rodzaju mastalgii po menopauzie i w trakcie menopauzy warto udać się do lekarza ginekologa, jeśli objawy bardzo dokuczają. Zbada on dokładnie piersi i w razie potrzeby skieruje na dalszą diagnostykę.
Ważnym sygnałem alarmowym jest ból piersi, któremu towarzyszą zmiany w obrębie skóry brodawek, np. jej wciągnięcie, asymetria całych piersi lub obecność tzw. skórki pomarańczowej. Takie symptomy mogą wskazywać na obecność nowotworu, dlatego wymagają szybkiej diagnostyki[5].
Powiększenie biustu
Niektóre kobiety zauważają powiększenie biustu w okresie menopauzy. Może temu towarzyszyć również obrzmienie piersi, ból czy swędzenie sutków. Jeżeli nie utrzymuje się zbyt długo, to jest to normalne zjawisko i wynika z wahań hormonalnych w tym okresie[6]. Również może wynikać ze wzrostu masy ciała w czasie menopauzy.
Pomniejszenie biustu
Jednak warto zaznaczyć, że część kobiet wręcz przeciwnie – skarży się na zmniejszenie piersi w tym czasie.
Spadek poziomu estrogenów prowadzi do zaniku tkanek piersi i zamiany ich na tkankę tłuszczową, która ma mniejszą objętość. Obniżeniu rozmiarów piersi może towarzyszyć również zmniejszenie elastyczności skóry piersi, a także zmiana jej struktury[7].
Torbiele w piersiach
Torbiele piersi to nic innego, jak powiększone i wypełnione płynem przewody mleczne. Są to zmiany łagodne, jednak zawsze wymagają różnicowania z nowotworami złośliwymi sutka.
Mogą się one pojawić u kobiet w każdym wieku, jednak najczęściej występują u kobiet w wieku okołomenopauzalnym, powyżej 35 roku życia. Wynika to ze zmian hormonalnych w tym okresie[8].
Torbiele piersi w menopauzie zazwyczaj nie dają żadnych objawów. Zwykle jedynym sygnałem, że coś pojawiło się w piersi, jest wyczuwalny, okrągły guzek. Niekiedy mogą się powiększać przed początkiem miesiączki i wracać do poprzednich rozmiarów po jej ustąpieniu[9].
Jak dbać o piersi w czasie menopauzy?
W trakcie menopauzy należy pamiętać przede wszystkim o samobadaniu piersi i wykonywaniu badań profilaktycznych. Pozwolą one wcześnie wykryć ewentualne niepokojące zmiany, co przekłada się na szybszą diagnostykę i skuteczniejsze leczenie.
Samodzielne sprawdzaj swoje piersi
Każda kobieta powinna co najmniej raz w miesiącu samodzielnie badać własne piersi. Jest to ważne, ponieważ dzięki temu uczymy się, jaką konsystencję mają naturalnie nasze piersi.
W dodatku regularne samobadanie pozwala sprawnie wykryć nieprawidłowości na wczesnym stadium, co przekłada się na wcześniejszą diagnostykę i ewentualne rozpoczęcie leczenia.
W przypadku kobiet wciąż menstruujących, takie badanie najlepiej jest wykonać kilka dni po zakończeniu miesiączki — wtedy piersi są najmniej obolałe. Badanie piersi przeprowadza się pod prysznicem, przed lustrem i na leżąco.
Przy badaniu piersi pod prysznicem, użyj trzech palców — serdecznego, środkowego i wskazującego — do sprawdzenia całej powierzchni piersi, nie zapominając również o okolicy pach. Zasada jest taka, że przy badaniu lewej piersi używaj palców prawej ręki, a przy badaniu prawej piersi – lewej ręki. Początkowo naciskaj lekko na skórę ze wszystkich stron, a następnie zwiększaj nacisk do średniego i mocnego.
Następnie stojąc przed lustrem, obserwuj czy piersi są symetryczne, czy nie pojawiły się żadne zmiany przy brodawkach, np. wciągnięcie, zaczerwienienie lub obrzęk. Połóż dłonie na biodrach i skurcz mięśnie klatki piersiowej. Popatrz również, czy nie ma zmian również w takim ustawieniu piersi.
Na koniec połóż się wygodnie na łóżku lub innej płaskiej powierzchni. Jeśli badasz prawą pierś, połóż poduszkę pod prawym ramieniem oraz prawą rękę ułóż za głową. Badaj prawą pierś lewą ręką przy pomocy trzech palców – wskazującego, środkowego i serdecznego. Staraj się wyczuć obecność nowych zmian czy pogrubień w obrębie tkanki piersi[10].
Jeżeli wyczujesz jakiekolwiek niepokojące zmiany, np. guzki, pogrubienia, zmianę w wyglądzie brodawek lub piersi – natychmiast udaj się do lekarza na dalszą diagnostykę.
Cykliczne badania
Każda kobieta w wieku okołomenopauzalnym powinna wykonywać regularne badania kontrolne. Jednym z najważniejszych jest mammografia, która pozwala wykryć zmiany bardzo małe, które jeszcze nie są wyczuwalne w badaniu palpacyjnym[11]. Powinno się ją wykonywać co dwa lata. W Polsce istnieje program profilaktyki raka piersi, dzięki któremu badanie to mogą przeprowadzać za darmo kobiety w wieku 45-74 lat.
Kolejnym dobrym badaniem w diagnostyce zmian w piersiach jest USG piersi. Jest to badanie z wyboru u kobiet młodych lub ciężarnych, ponieważ mają one gęstszą tkankę piersiową. Może być jednak również wykorzystywane jako uzupełnienie mammografii, np. do oceny węzłów chłonnych pachowych[12].
Jednym z badań profilaktycznych jest również badanie mutacji w obrębie genów BRCA1 i BRCA2. Nie wykonuje się go jednak u wszystkich kobiet. Wskazaniem jest przede wszystkim wczesne zachorowanie na raka piersi (przed 40. rokiem życia), stwierdzenie trójujemnego raka piersi czy też obecność obustronnego raka piersi. W dodatku badanie to zaleca się również kobietom z zachorowaniami na tego raka u członków najbliższej rodziny[13].
Warto również pamiętać, że zmianom w piersiach podczas menopauzy i po niej towarzyszą również inne uciążliwe objawy.
W ich łagodzeniu może być pomocny Remifemin – lek roślinny dostępny bez recepty. Zawiera on pluskwicę groniastą, która skutecznie radzi sobie z dolegliwościami typowymi dla okresu okołomenopauzalnego, takimi jak uderzenia gorąca czy nocne poty[14].
Bibliografia
[1] How Menopause Affects Your Breasts [na:] „WebMD”, https://www.webmd.com/menopause/breasts-menopause, 29 czerwca 2016 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[2] Watson S., Are Sore Breasts a Sign of Menopause? [na:] „Healthline”, https://www.healthline.com/health/menopause/sore-breasts-menopause, 11 kwietnia 2016 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[3] Watson S., Are Sore Breasts a Sign of Menopause? [na:] „Healthline”, https://www.healthline.com/health/menopause/sore-breasts-menopause, 11 kwietnia 2016 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[4] Watson S., Are Sore Breasts a Sign of Menopause? [na:] „Healthline”, https://www.healthline.com/health/menopause/sore-breasts-menopause, 11 kwietnia 2016 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[5] Watson S., Are Sore Breasts a Sign of Menopause? [na:] „Healthline”, https://www.healthline.com/health/menopause/sore-breasts-menopause, 11 kwietnia 2016 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[6] Topline MD, How Do Breasts Change During Menopause and How to Mitigate It | Breast Care Center Miami [na:] „Breast Care Center Miami |”, https://www.toplinemd.com/breast-care-center-of-miami/blog/how-do-breasts-change-during-menopause-and-how-to-mitigate-it/, 15 stycznia 2024 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[7] Ibidem.
[8] Breast cysts | The London Clinic [na:] „The London Clinic”, https://www.thelondonclinic.co.uk/services/conditions/breast-cysts#treatments, 2024 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[9] Breast cysts | The London Clinic [na:] „The London Clinic”, https://www.thelondonclinic.co.uk/services/conditions/breast-cysts#treatments, 2024 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[10] Breast Self-Exam [na:] „National Breast Cancer Foundation”, https://www.nationalbreastcancer.org/breast-self-exam/, 28 sierpnia 2019 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[11] Breast Self-Exam [na:] „National Breast Cancer Foundation”, https://www.nationalbreastcancer.org/breast-self-exam/, 28 sierpnia 2019 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[12] Badania diagnostyczne. Zasady postępowania w zakresie wczesnego wykrywania raka piersi https://www.mp.pl/onkologia/nowotwory/rak-piersi/diagnostyka/180174,wczesne-wykrywanie-raka-piersi, 2024 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[13] Badania diagnostyczne. Zasady postępowania w zakresie wczesnego wykrywania raka piersi https://www.mp.pl/onkologia/nowotwory/rak-piersi/diagnostyka/180174,wczesne-wykrywanie-raka-piersi, 2024 r., dostęp 9 lipca 2024 r.
[14] Office of Dietary Supplements – Black Cohosh [na:] „Nih.gov”, https://ods.od.nih.gov/factsheets/BlackCohosh-HealthProfessional/, 2016 r., dostęp 13 czerwca 2024 r.
