Okres menopauzy to trudny czas dla zdecydowanej większości kobiet. Wiele z nich doświadcza objawów, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się „dziwne”, lub zupełnie niepowiązane z przekwitaniem. Nic bardziej mylnego – większość ma swoje wyjaśnienie w zmianach hormonalnych zachodzących w tym okresie. Na jakie bardzo nietypowe objawy menopauzy mogą skarżyć się kobiety? Wyjaśniamy!
Nietypowe objawy menopauzy
Menopauza dla wielu kobiet to okres wielu zmian w organizmie, na które trudno jest się wcześniej przygotować.
W trakcie przekwitania widoczne są nie tylko te powszechnie znane i typowe objawy. Są również symptomy, takie jak szum w uszach czy suchość oczu, które zazwyczaj nie są kojarzone z menopauzą. Mimo że nie są wymieniane w podręcznikach, to mogą być bardzo uciążliwe, a czasem nawet utrudniają codzienne funkcjonowanie.
1. Szumy uszne
Szumy i piski w uszach są nietypowym objawem menopauzy, jednak mimo to skarży się na nie duża ilość kobiet w tym okresie. Do tej pory nie jest do końca jasne, dlaczego się one pojawiają — prawdopodobnie winne są doświadczane w tym okresie zmiany hormonalne.
Szumy w uszach same sobie najprawdopodobniej nie świadczą o początkach menopauzy. Jeśli jednak występują z innymi objawami, np. uderzeniami gorąca, to mogą wtedy świadczyć o przekwitaniu.
2. Bóle kręgosłupa i kości
Specjaliści rzadko kiedy wiążą bóle kości i kręgosłupa u kobiet z możliwością rozpoczęcia przekwitania. Wynika to głównie z faktu, że ich przyczyn może być wiele, od błahej infekcji, po przewlekłe schorzenia, np. choroba zwyrodnieniowa czy reumatoidalne zapalenie stawów. Dlatego w pierwszej kolejności należy je wykluczyć, aby szukać przyczyn mniej typowych.
Na bóle kości i kręgosłupa w okresie menopauzy skarży się wiele kobiet. Ten tajemniczy i dziwny objaw przekwitania najprawdopodobniej jest związany z obniżeniem poziomu estrogenów we krwi kobiety[1].
Hormony te pełnią bowiem nie tylko niezwykle istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu rozrodczego kobiety, ale wpływają na zdrowie całego organizmu. Między innymi dbają o utrzymanie prawidłowej gęstości i wytrzymałości kości.
Wraz z wygasaniem czynności jajników kości ulegają osłabieniu. Wiąże się to z większym ryzykiem dolegliwości bólowych m.in. kręgosłupa i innych stawów. Spadek poziomu estrogenów sprzyja również rozwojowi osteoporozy, predysponującej do złamań.
3. Szczypanie, mrowienie i drętwienie kończyn
Do bardzo nietypowych objawów menopauzy, o których zazwyczaj niewiele się mówi, zalicza się również różnorodne zaburzenia czucia w obrębie skóry ciała. Pacjentki w trakcie przekwitania mogą skarżyć się na dziwne uczucie mrowienia, drętwienia, kłucia lub szczypania skóry rąk i nóg.
Mimo że są to objawy, o których zazwyczaj nie wspomina się w kontekście menopauzy, to może się skarżyć na nie spora część kobiet w tym okresie[2]. Część z nich nawet nie zdaje sobie z tego sprawy, ponieważ łatwo jest te dolegliwości przypisać infekcji, złemu samopoczuciu czy przemęczeniu. Na szczęście dolegliwości te zazwyczaj całkowicie mijają po zakończeniu menopauzy.
4. Syndrom suchego oka
Zmiany hormonalne w przebiegu menopauzy mogą być też przyczyną suchości oczu. Prawdopodobnie jest ona związana z upośledzeniem pracy gruczołów oka produkujących substancje łojowe w wyniku zmian hormonalnych[3]. Spojówka oka jest wtedy gorzej nawilżona, co daje uciążliwe uczucie suchości.
Objawy zespołu suchego oka w przebiegu menopauzy można spróbować złagodzić dostępnymi bez recepty kroplami lub maściami do oczu. Zawierają one substancje o działaniu nawilżającym na spojówkę, dzięki czemu możliwe jest zmniejszenie uciążliwych dolegliwości.
5. Swędzenie skóry
Świąd skóry to kolejny nietypowy objaw menopauzy, który jednak jest niezwykle powszechnym problemem. Wynika on przede wszystkim ze zmian hormonalnych, szczególnie ze spadku poziomu estrogenów we krwi. Estrogeny wspierają prawidłowe funkcjonowanie skóry, dbają o jej odpowiednie nawilżenie, strukturę i sprężystość.
W trakcie menopauzy oraz po niej skóra staje się cieńsza, podatniejsza na zmarszczki oraz mniej nawilżona. Zmiany te mogą być przyczyną uporczywego świądu skóry. Tę dolegliwość można skutecznie zwalczyć przy pomocy intensywnie nawilżających olejków, kremów bądź maseł do ciała.
Warto wybierać produkty przebadane, przeznaczone dla skóry wrażliwej i niezawierające substancji zapachowych czy silnych detergentów.
6. Wypadanie włosów
Wypadanie włosów również jest dość częstym, chociaż rzadko rozpoznawalnym objawem menopauzy.
W okresie przekwitania nie tylko obniża się poziom estrogenów w organizmie kobiety, ale również pojawia się względna przewaga męskich hormonów płciowych nad żeńskimi[4]. Mimo że poziom testosteronu się nie zwiększa, to jednak estrogeny obniżają się tak istotnie, że ich działanie może być stłumione przez krążące w organizmie kobiety androgeny.
To właśnie przede wszystkim ta dysproporcja między męskimi i żeńskimi hormonami płciowymi jest odpowiedzialna za łysienie w okresie menopauzy. Jest to też wyjaśnienie na problem, dlaczego w czasie przekwitania wiele kobiet doświadcza łysienia typu męskiego — po prostu w tym okresie w organizmie kobiety dominującą rolę pełnią androgeny.
7. Nadmierne owłosienie na ciele
Wiele kobiet w okresie przekwitania zauważa u siebie również kolejny, nietypowy objaw menopauzy, czyli nadmierne owłosienie ciała.
Włoski mogą zacząć rosnąć w miejscach typowych dla mężczyzn — w okolicy wąsika, na brzuchu, piersiach czy wewnętrznych powierzchniach ud[5]. Podobnie, jak wypadanie włosów, jest to związane ze spadkiem estrogenów oraz dominacją męskich hormonów płciowych w organizmie kobiety.
Istnieje kilka sposobów na to, w jaki sposób można poradzić sobie z nadmiernym owłosieniem po menopauzie.
Część kobiet decyduje się na regularne golenie, jednak dla wielu jest to mało komfortowe rozwiązanie. Niechcianych włosków można się skutecznie pozbyć np. przy pomocy depilacji laserowej.
8. Pieczenie jamy ustnej
Pieczenie jamy ustnej to bardzo nietypowy objaw menopauzy.
Obecnie nie wiadomo do końca, dlaczego niektóre kobiety go w tym okresie doświadczają. Podejrzewa się, że podobnie jak w przypadku pozostałych symptomów, główną rolę pełnią zmiany hormonalne zachodzące w tym okresie w organizmie kobiety.
Obniżenie się poziomu estrogenów i progesteronu może zmniejszać wydzielanie śliny przez ślinianki, co przejawia się suchością w ustach.
9. Zmiana głosu
Dziwnym objawem przekwitania, który potrafi zaniepokoić, jest zmiana barwy głosu, najczęściej na niższą.
Prawdopodobnie jest to efekt wpływu pozornego wzrostu stężenia męskich hormonów płciowych na organizm kobiety. Głos po menopauzie może być wyraźnie niższy, czasem pojawia się również łagodna chrypka.
10. Obrzęk lipidowy
Okresy znacznych wahań hormonalnych w życiu kobiety sprzyjają rozwojowi obrzęku tłuszczowego, czyli lipodemii.
Objawia się on nadmiernym i nieprawidłowym nagromadzeniem tkanki tłuszczowej wokół ud i innych obszarów kończyn dolnych[6]. Może on znacząco zwiększyć obwód ud i często przyprawia kobiety o spore kompleksy.
W dodatku tkanka tłuszczowa w obrzęku lipidowym często jest oporna na próby dietę czy ćwiczenia.
Jak poradzić sobie z nietypowymi objawami menopauzy?
Jeśli nietypowe objawy menopauzy bardzo mocno ci dokuczają, w pierwszej kolejności udaj się do lekarza ginekologa. U części kobiet jest bowiem możliwe włączenie hormonalnej terapii zastępczej, która może pomóc poradzić sobie z najbardziej uporczywymi dolegliwościami.
O rozpoczęciu takiej terapii powinien jednak decydować specjalista, ponieważ może ona nieść ze sobą istotne dla zdrowia skutki uboczne.
Niektóre dziwne objawy menopauzy można spróbować zwalczać samodzielnie przy pomocy domowych sposobów. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że nie każdemu mogą one pomóc, ponieważ każda kobieta jest inna i doświadcza innych objawów w tym trudnym okresie życia.
Do najczęściej stosowanych domowych sposobów na uciążliwe objawy menopauzy zalicza się:
- stosowanie kremów nawilżających i natłuszczających, kropel do oczu, sztucznej śliny i nawilżających globulek dopochwowych w przypadku uogólnionej suchości;
- Stosowanie dostępnych bez recepty ziołowych preparatów dla kobiet w okresie menopauzy, np. lek roślinny Remifemin, który zawiera pluskwicę groniastą łagodzącą uderzenia gorąca i inne dolegliwości,
- używanie wcierek lub preparatów z minoxidilem, pobudzających porost włosów i zapobiegających łysieniu;
- regularną aktywność fizyczną, która może pomóc złagodzić bóle kręgosłupa i stawów;
- trzymanie odpowiedniej diety i picie wystarczającej ilości wody.
Bibliografia
[1] Menopause Charity, Joint Pain and Muscles – The Menopause Charity [na:] „The Menopause Charity”, https://www.themenopausecharity.org/2021/10/21/joint-pain-and-muscles/, 21 października 2021 r., dostęp 11 kwietnia 2024 r.
[2] Menopause and Paresthesia: Tingling, prickly skin sensations [na:] „Gennev.com”, https://www.gennev.com/learn/menopause-tingling-all-over-body, 3 sierpnia 2021 r., dostęp 24 kwietnia 2024 r.
[3] Dry eyes and menopause demystified – balance menopause [na:] „balance menopause”, https://www.balance-menopause.com/menopause-library/dry-eyes-and-menopause-whats-the-link/, 25 lipca 2023 r., dostęp 11 kwietnia 2024 r.
[4] Peacock K., Carlson K., Ketvertis K.M., Menopause [na:] „Nih.gov”, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507826/, 21 grudnia 2023 r., dostęp 14 kwietnia 2024 r.
[5] Ibidem.
[6] Katzer K., Hill J.L., McIver K.B., Foster M.T., Lipedema and the Potential Role of Estrogen in Excessive Adipose Tissue Accumulation, „International journal of molecular sciences (Online)” t. 22 nr 21 (2021), DOI: https://doi.org/10.3390/ijms222111720, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8583809/.
