Pluskwica groniasta to gatunek zioła, który od wieków znajduje zastosowanie w łagodzeniu dolegliwości zdrowotnych, w tym również objawów menopauzy[1]. Czym się charakteryzuje ta wyjątkowa roślina? Jakie pluskwica groniasta ma właściwości lecznicze? Kiedy warto stosować tę roślinę? Czy pluskwica groniasta pomaga na menopauzę? Sprawdź!
Czym jest pluskwica groniasta?
Pluskwica groniasta (łac. Cimicifuga racemosa) to wieloletnia roślina zielna należąca do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae)[2]. Naturalnie występuje w lasach górskich Ameryki Północnej, ale dzięki swoim właściwościom zdrowotnym jest obecnie uprawiana w wielu krajach świata.
Co ciekawe, jej charakterystyczne kremowo-białe kwiaty o intensywnym zapachu mogą osiągać wysokość nawet 2 metrów[3]. Prozdrowotne właściwości kłączy odkryli rdzenni mieszkańcy Ameryki, a od 1828 roku roślina ta znajduje zastosowanie w medycynie jako środek przeciwzapalny, uspokajający oraz obniżający ciśnienie krwi[4].
Właściwości pluskwicy groniastej
Pluskwica groniasta od wieków znana jest ze swoich wszechstronnych właściwości wspierających zdrowie. Roślina ta wykazuje działanie uspokajające[5] oraz wspomaga funkcjonowanie układu hormonalnego[6].
Dzięki swojemu bogatemu składowi chemicznemu znajduje zastosowanie w różnych obszarach medycyny naturalnej, szczególnie w terapii dolegliwości związanych z menopauzą i kobiecym zdrowiem[7].
1. Łagodzenie objawów menopauzy
Pluskwica groniasta jest ceniona za swoją skuteczność w łagodzeniu typowych objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się, wahania nastroju, a także drażliwość czy uczucie zmęczenia[8].
Te dolegliwości są bezpośrednio związane z obniżeniem poziomu estrogenów w organizmie kobiety, co wpływa na równowagę hormonalną i procesy regulacji termicznej[9].
Substancje czynne zawarte w kłączach pluskwicy, takie jak glikozydy triterpenowe, działają na układ hormonalny, wspierając regulację poziomu estrogenów i redukując nieprzyjemne skutki ich niedoboru.
Mechanizm ten pomaga zmniejszyć częstotliwość i intensywność objawów naczynioruchowych, takich jak uderzenia gorąca i nocne poty, które często obniżają jakość życia kobiet w tym okresie[10].
2. Wsparcie dla zdrowia hormonalnego
Nie każda kobieta w okresie menopauzy może lub chce stosować hormonalną terapię zastępczą. Wówczas alternatywą mogą być zioła na menopauzę.
Pluskwica groniasta, dzięki swoim właściwościom, wspiera równowagę hormonalną, co jest szczególnie istotne dla kobiet w okresie okołomenopauzalnym.
Związki w niej zawarte, takie jak glikozydy triterpenowe i izoflawony, mogą działać podobnie do estrogenów, co przynosi ulgę w przypadku zaburzeń hormonalnych. Roślina ta oddziałuje na receptory estrogenowe w organizmie, pomagając złagodzić skutki spadku poziomu tych hormonów[11][12].
Regularne stosowanie pluskwicy może również wspierać funkcjonowanie układu hormonalnego w dłuższej perspektywie, zmniejszając ryzyko powikłań związanych z niedoborem estrogenów, takich jak osteoporoza[13].
3. Działanie uspokajające
Pluskwica groniasta na menopauzę wpływa również poprzez układ nerwowy, pomagając redukować stres, napięcie oraz towarzyszące im objawy psychosomatyczne, takie jak bóle głowy czy bezsenność.
Dzięki właściwościom uspokajającym roślina ta jest często stosowana w medycynie naturalnej jako środek wspierający w leczeniu łagodnych stanów lękowych, drażliwości czy wahań nastroju. Jej działanie czyni ją cennym wsparciem dla kobiet zmagających się z emocjonalnymi wyzwaniami w okresie menopauzy[14].
4. Poprawa jakości snu
Problemy ze snem są częstą dolegliwością w okresie menopauzy. Ekstrakty z pluskwicy mogą wspierać regenerację organizmu, ułatwiając zasypianie i poprawiając jakość snu.
Działanie uspokajające tej rośliny pomaga też złagodzić nocne wybudzenia oraz uczucie niepokoju, dzięki czemu odpoczynek może być głębszy i bardziej regenerujący[15].
5. Działanie antyoksydacyjne
Pluskwica groniasta jest również źródłem silnych przeciwutleniaczy[16], które chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Dzięki temu może wspierać ogólną kondycję organizmu oraz opóźniać procesy starzenia.
Zastosowanie pluskwicy groniastej
Pluskwica groniasta i jej działanie znajduje szerokie zastosowanie w medycynie, dzięki swoim prozdrowotnym właściwościom. Stosuje się ją w łagodzeniu objawów napięcia przedmiesiączkowego oraz w zmniejszaniu dolegliwości związanych z menopauzą, takich jak trudności z zasypianiem, uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się, nerwowość i zwiększona pobudliwość.
Roślina ta wspiera także leczenie zaburzeń menstruacyjnych i bywa wykorzystywana w terapii osteoporozy. Jej przeciwzapalne działanie pomaga w leczeniu nerwobóli, stanów zapalnych, opuchlizny i obrzęków[17].
Pluskwica jest również ceniona za właściwości opóźniające procesy starzenia i wspierające terapię nowotworów, takich jak rak sutka[18]. Stosuje się ją także w zmniejszaniu zastojów limfatycznych na twarzy oraz w pielęgnacji skóry atopowej[19].
Dzięki działaniu wyciszającemu na układ nerwowy, szczególnie układ wegetatywny, pomaga łagodzić zaburzenia emocjonalne[20]. Pluskwica znajduje również zastosowanie w zwalczaniu dolegliwości bólowych związanych z ciążą i okresem okołoporodowym[21].
Przeciwwskazania do stosowania pluskwicy groniastej
Szczególną ostrożność powinny zachować osoby stosujące hormonalną terapię zastępczą, ponieważ pluskwica jest naturalną alternatywą dla tej metody i nie należy jej łączyć z HTZ. Przeciwwskazane jest również stosowanie pluskwicy przy nowotworach hormonozależnych, a także w przypadku schorzeń wątroby[22].
Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią powinny unikać stosowania pluskwicy lub skonsultować się ze swoim lekarzem prowadzącym, zanim sięgną po preparaty z jej wyciągami[23].
Jak stosować pluskwicę groniastą?
Bezpieczne stosowanie pluskwicy groniastej zależy od celu jej przyjmowania, wybranej formy preparatu oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. W przypadku tabletek i maści zawierających standaryzowane ekstrakty, należy ściśle przestrzegać zaleceń producenta.
Zazwyczaj preparaty tego typu stosuje się 1-2 razy dziennie, a zalecana długość kuracji nie powinna przekraczać 6 miesięcy[24]. W przypadku suszonego, rozdrobnionego kłącza pluskwicy groniastej, często wykorzystywanego do naparów, dzienna dawka nie powinna przekraczać 30 mg. Zaleca się podzielenie tej ilości na trzy równe porcje przyjmowane w ciągu dnia[25].
Jednym z najpopularniejszych preparatów zawierających ekstrakt z pluskwicy groniastej jest Remifemin, roślinny lek dedykowany kobietom cierpiącym z powodu objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca, zaburzenia snu, uczucie wzmożonego niepokoju, napięcia nerwowego oraz wahania nastroju.
Dzięki starannie opracowanemu składowi Remifemin zawiera najlepiej przebadany wyciąg roślinny z Cimicifuga racemosa, którego skuteczność i bezpieczeństwo zostały potwierdzone m.in. przez Światową Organizację Zdrowia w 2002 roku.
Badania kliniczne wykazały, że w grupie kobiet przyjmujących Remifemin przez 4 tygodnie liczba uderzeń gorąca zmniejszyła się o połowę. Terapia tym preparatem korzystnie wpływa na samopoczucie, redukując napięcie nerwowe oraz łagodząc stany depresyjne.
Producent zaleca przyjmowanie 1 tabletki dwa razy dziennie, rano i wieczorem, popijając ją wodą. Pierwsze efekty działania Remifemin są zauważalne po około 2 tygodniach stosowania, a regularne przyjmowanie przez dłuższy czas wzmacnia efekt terapeutyczny. W Niemczech Remifemin jest numerem 1 wśród naturalnych środków na objawy menopauzy.
Skutki uboczne przedawkowania pluskwicy
Stosowanie pluskwicy groniastej i preparatów na jej bazie jest na ogół bezpieczne, a efekty uboczne występują rzadko i zazwyczaj mają łagodny charakter[26]. Mogą jednak pojawić się w przypadku przedawkowania rośliny.
Do najczęściej zgłaszanych skutków ubocznych należą objawy takie jak dolegliwości ze strony układu pokarmowego, bóle i zawroty głowy, wzrost ciśnienia tętniczego, reakcje alergiczne, drżenie kończyn czy zaburzenia widzenia[27][28].
Bibliografia:
[1] Agnieszka Gryszczyńska i in., „Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie”, Postępy Fitoterapii 2012, nr 2, 79—92.
[2] Pluskwica groniasta, pl.Wikipedia.org, [https://pl.wikipedia.org/wiki/Pluskwica_groniasta], dostęp: 19 listopada 2024.
[3] Pluskwica groniasta, e-Katalogroslin.pl, [https://e-katalogroslin.pl/plants/306,pluskwica-groniasta_actaea-racemosa], dostęp: 19 listopada.
[4] Mirosława Krauze-Baranowska i in., „Cimicifuga racemosa L. – skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w menopauzie”, Postępy Fitoterapii 2022, nr 2, 99—106.
[5] Mirosława Krauze-Baranowska i in., „Cimicifuga racemosa L. – skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w menopauzie”, Postępy Fitoterapii 2022, nr 2, 99—106.
[6] Olga Tomaszewska, „Jakie właściwości ma pluskwica groniasta? Co lepsze: preparaty, czy uprawa?”, Medme.pl, 8 grudnia 2023, [https://www.medme.pl/artykuly/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-preparaty-czy-uprawa,88312.html], dostęp: 19 listopada 2024.
[7] Olga Tomaszewska, „Jakie właściwości ma pluskwica groniasta? Co lepsze: preparaty, czy uprawa?”, Medme.pl, 8 grudnia 2023, [https://www.medme.pl/artykuly/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-preparaty-czy-uprawa,88312.html], dostęp: 19 listopada 2024.
[8] Olga Tomaszewska, „Jakie właściwości ma pluskwica groniasta? Co lepsze: preparaty, czy uprawa?”, Medme.pl, 8 grudnia 2023, [https://www.medme.pl/artykuly/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-preparaty-czy-uprawa,88312.html], dostęp: 19 listopada 2024.
[9] Katarzyna Pawlikowska-Łagód, „Menopauza – przyczyny, objawy. Kiedy pojawia się menopauza i jak łagodzić jej objawy?”, Medonet.pl, 1 lutego 2023, [https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-endokrynologiczne,menopauza–klimakterium—-pierwsze-objawy–w-jakim-wieku-,artykul,1721190.html], dostęp: 19 listopada 2024.
[10] Pluskwica — Cimicifuga na menopauzę i piękną cerę, Doz.pl, [https://www.doz.pl/ziola/z1601-pluskwica_groniasta], dostęp: 19 listopada 2024.
[11] Mirosława Krauze-Baranowska i in., „Cimicifuga racemosa L. – skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w menopauzie”, Postępy Fitoterapii 2022, nr 2, 99—106.
[12] Pluskwica — Cimicifuga na menopauzę i piękną cerę, Doz.pl, [https://www.doz.pl/ziola/z1601-pluskwica_groniasta], dostęp: 19 listopada 2024.
[13] Mirosława Krauze-Baranowska i in., „Cimicifuga racemosa L. – skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w menopauzie”, Postępy Fitoterapii 2022, nr 2, 99—106.
[14] Mirosława Krauze-Baranowska i in., „Cimicifuga racemosa L. — skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w menopauzie”, Postępy Fitoterapii 2022, nr 2, 99 —106.
[15] Magdalena Stalmirska, „Pluskwica groniasta – właściwości i zastosowanie”, Gemini.pl, 26 października 2022, [https://gemini.pl/poradnik/artykul/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-i-zastosowanie/?srsltid=AfmBOoqLHNzwsOXPJnYBD1697DexWW_T7Wie3xJyWlBkmXxYsmbcjnRM], dostęp: 19 listopada 2024.
[16] Natalia Michalak, „Pluskwica groniasta – właściwości, zastosowanie, jak wygląda, gdzie kupić?”, Wylecz.to, 29 kwietnia 2022, [https://wylecz.to/ziola/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-zastosowanie-jak-wyglada-gdzie-kupic/], dostęp: 19 listopada 2024.
[17] Natalia Michalak, „Pluskwica groniasta – właściwości, zastosowanie, jak wygląda, gdzie kupić?”, Wylecz.to, 29 kwietnia 2022, [https://wylecz.to/ziola/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-zastosowanie-jak-wyglada-gdzie-kupic/], dostęp: 19 listopada 2024.
[18] Katarina Hostanska i in., „Evaluation of cell death caused by triterpene glycosides and phenolic substances from Cimicifuga racemosa extract in human MCF-7 breast cancer cells”, Bio Pharm Bull 2004, nr 12, 1970—1975.
[19] Natalia Michalak, „Pluskwica groniasta – właściwości, zastosowanie, jak wygląda, gdzie kupić?”, Wylecz.to, 29 kwietnia 2022, [https://wylecz.to/ziola/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-zastosowanie-jak-wyglada-gdzie-kupic/], dostęp: 19 listopada 2024.
[20] Natalia Michalak, „Pluskwica groniasta – właściwości, zastosowanie, jak wygląda, gdzie kupić?”, Wylecz.to, 29 kwietnia 2022, [https://wylecz.to/ziola/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-zastosowanie-jak-wyglada-gdzie-kupic/], dostęp: 19 listopada 2024.
[21] Natalia Michalak, „Pluskwica groniasta – właściwości, zastosowanie, jak wygląda, gdzie kupić?”, Wylecz.to, 29 kwietnia 2022, [https://wylecz.to/ziola/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-zastosowanie-jak-wyglada-gdzie-kupic/], dostęp: 19 listopada 2024.
[22] Pluskwica — Cimicifuga na menopauzę i piękną cerę, Doz.pl, [https://www.doz.pl/ziola/z1601-pluskwica_groniasta], dostęp: 19 listopada 2024.
[23] Pluskwica — Cimicifuga na menopauzę i piękną cerę, Doz.pl, [https://www.doz.pl/ziola/z1601-pluskwica_groniasta], dostęp: 19 listopada 2024.
[24] Magdalena Stalmirska, „Pluskwica groniasta – właściwości i zastosowanie”, Gemini.pl, 26 października 2022, [https://gemini.pl/poradnik/artykul/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-i-zastosowanie/?srsltid=AfmBOoqLHNzwsOXPJnYBD1697DexWW_T7Wie3xJyWlBkmXxYsmbcjnRM], dostęp: 19 listopada 2024.
[25] Pluskwica — Cimicifuga na menopauzę i piękną cerę, Doz.pl, [https://www.doz.pl/ziola/z1601-pluskwica_groniasta], dostęp: 19 listopada 2024.
[26] „What Black Cohosh Can (and Can’t) Do for Menopause Symptoms”, Health.clevelandclinic.org, 3 sierpnia 2022, [https://health.clevelandclinic.org/what-is-black-cohosh], dostęp: 19 listopada 2024.
[27] Pluskwica — Cimicifuga na menopauzę i piękną cerę, Doz.pl, [https://www.doz.pl/ziola/z1601-pluskwica_groniasta], dostęp: 19 listopada 2024.
[28] „Pluskwica groniasta – właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie”, 28 kwietnia 2023, [https://apteline.pl/encyklopedia-ziol/pluskwica-groniasta-wlasciwosci-lecznicze-dzialanie-zastosowanie], dostęp: 19 listopada 2024.
